در ادبیات مرثیه، با وجود شاعران مرثیه سرای فرهیخته، اعم از عارف بالله ملا محمد فضولی، راجی، قمری، دخیل مراغه ای، منزوی، انور، صراف، ذهنی زاده، یحیوی، تقایی، بیضا، سعدی زمان؛ و… هنوز تحقیق جدی و اقدامی تاثیر گذار، در مورد جایگاه این ادبیات زیبا و ریشه دار، صورت نگرفته است. البته علاقه به اهل بیت علیهم السلام باعث شده شعرایی که کار اصلیشان مرثیه سرایی هم نبوده، در لابه لای اشعارشان مرثیه سرایی کرده اند که در این میان میتوان به شاه اسماعیل صفوی مشکینی، سید عظیم شیروانی، عاشیق اسد مسکین، میرزا علی اکبر صابر، شهریار، ناظم شرفخانه ای و…. اشاره نمود.
ادبیات مرثیه با وجود اینکه در ردیف ادبیات غنایی قرار میگیرد و با احساسات و عواطف لطیف انسانها سر و کار دارد، شاعرانی را در خود پرورانده که اگر به اصطلاح ادبا در ادبیات قلم فرسایی میکردند، فردوسی ها و سعدی هایی برای خودشان بودند و شاید این شعرا چیزی بیشتر هم بودند، چرا که این اشعار از دل عالم برمی آید و بی شک بر دل جهانیان می نشیند و ایشان از سعدی و فردوسی هم گوی سبقت می‌ربودند و نامشان تا ابد در این سرای فانی، باقی می ماند. امروزه با وجود اینکه برخی قائلند به اینکه شعرایی قد علم نموده اند که گوی سبقت را از شعرای سابق ربوده اند و در سبک مستقل، شعر می‌سرایند و در مقام تأسی از انور و منزوی و بیضا و… نیستند و صاحب یک مکتب فکری و مستقل ادبی هستند.واقعیت آن است که نگارنده چنین ادعایی را قبول ندارد و چنین می اندیشد که تا به امروز، کسی به استقلال فکری کامل در عالم مرثیه آذربایجان نرسیده و هر شاعری در این وادی، باز بوی شعرای سابق را میدهد. به نظر راقم، شاعر در صورتی میتواند در ادبیات مرثیه ترکی مستقل از دیگران شعر بسراید که به دو نکته توجه کند.
اوّل آنکه شعری بسراید که تمامی لغات و مفاهیم آن عاری از کلمات فارسی و عربی یوده باشد؛ یعنی ترکی محض باشد. اما تا به امروز هیچ شاعری بدین منوال شعر نسروده است.
دوم اینکه از ادبیات هجایی و اشعار سربسته، با مفاهیم عالی نیز در اوج بلاغت شعر بسراید. ادبیات مرثیه در اوج است و بعضا ادیب حاذق نیز از شکار صحنه های آن باز می‌ماند.ان شاء لله در یک کتاب مستقل، به جایگاه ادبیات مرثیه به صورت مستقل، خواهم پرداخت. در آخر از ارشادات مصلحانه ادیب حاذق و محقق توانا استاد قلی زاده نهایت تقدیر و تشکر رو داریم
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.